Balans in de tandheelkunde: Terugblik van een gepensioneerde tandarts!

Tandartsen werken jarenlang hard in een intensief beroep waarin nauwkeurigheid, communicatie en doorzettingsvermogen essentieel zijn. Maar wat gebeurt er als ze na tientallen jaren praktijkervaring met pensioen gaan? Wat kunnen jongere tandartsen leren van hun inzichten, successen en uitdagingen?

Kees heeft na veertig jaar praktijkervaring zijn tandartscarrière sinds kort afgerond. Zijn verhaal laat zien hoe je met een gezonde balans een lange en bevredigende carrière kunt hebben. Van het omgaan met stress en werkdruk tot het vinden van afwisseling in het vak; zijn inzichten zijn waardevol voor zowel ervaren als beginnende tandartsen.

Wat tijdens het interview meteen opvalt, is de rust die Kees uitstraalt. Hij heeft zich in zijn carrière niet gek laten maken door stress en deadlines, maar koos bewust voor een werktempo dat bij hem paste. Daarnaast is hij een echte levensgenieter: hij vindt ontspanning in muziek, reizen, koken en heeft nooit het gevoel gehad dat zijn werk hem volledig opslokte. In dit interview blikt hij terug op zijn loopbaan en deelt hij zijn waardevolle lessen.

Het begin van een carrière in de tandheelkunde

Kees groeide niet op in een familie van tandartsen en had als kind zelfs een tandarts waar hij niet graag naartoe ging. Toch fascineerde het vak hem. “Misschien kwam het doordat mijn tandarts me van pijn afhielp, maar ik vond het een mooi vak. Dus ik besloot al snel dat ik tandarts wilde worden.” Hoewel hij even twijfelde en ook dacht aan een carrière als apotheker of leraar Duits, werd hij uiteindelijk ingeloot voor de opleiding tandheelkunde in Utrecht.

De eerste stappen in de praktijk

Na het afstuderen twijfelde Kees aan het beroep vanwege de hiërarchie tijdens de opleiding en de soms gebrekkige begeleiding. In zijn diensttijd heeft hij als tandarts in Duitsland gewerkt. Daar kreeg hij de kans om zelfstandig beslissingen te nemen en te overleggen samen met een team van andere net afgestudeerde collega’s te werken. “Dat was voor mij een keerpunt. Ik ontdekte dat ik het vak echt leuk vond.”

In een tijd waarin het moeilijk was om een eigen praktijk te starten, kwam hij via via in contact met een oudere tandarts die zijn praktijk wilde overdragen. Zonder patiëntenbestand begon Kees een solopraktijk in Rotterdam en bouwde die in de loop der jaren uit tot een vertrouwde naam.

Een van de mooiste aspecten van het vak vond hij het helpen van angstige patiënten. “Mensen met extreme angst zover krijgen dat ze zich laten behandelen, dat vond ik geweldig. Communicatie is de sleutel. Eerst luisteren, dan samen een plan maken.”

De kracht van afwisseling

Vanaf het begin heeft Kees de praktijk gecombineerd met lesgeven en werk in een verpleeghuis. “Ik heb 32 jaar lesgegeven aan tandartsassistenten en daarnaast ook 30 jaar als tandarts in een verpleeghuis op de afdeling psychogeriatrie. Die afwisseling hield me scherp en zorgde er denk ik ook voor dat ik nooit in een sleur belandde.”

“Ik kan me voorstellen dat als je vijf dagen aan de stoel werkt, de sleur er snel in kan sluipen. Ik ben blij dat ik mijn werk de afgelopen jaren heb gecombineerd. Ik werkte drieënhalve dag in de praktijk, 1 dag als docent en een halve dag in het verpleeghuis. Deze afwisseling was heerlijk. Hoewel ik het best druk had met werk en mijn hobby’s, bleef ik energiek en voelde me eigenlijk nooit opgebrand.” 

Uitdagingen en werkdruk

Ondanks de lange carrière heeft Kees weinig werkdruk ervaren. “Ik had geen grote praktijk met meerdere stoelen en veel personeel, wat een groot verschil maakte. In totaal had ik drie assistentes, maar zij werkten op verschillende dagen, waardoor ik steeds met één assistente tegelijk samenwerkte. We vormden telkens een goed team en ik heb altijd gewerkt zonder de druk van omzetdoelen.” Zijn geheim? “Zorg voor balans en doe geen concessies aan je eigen tempo. Maak ruimte voor je hobby’s!”

Burn-out voorkomen: tips tegen stress en werkdruk

Hoewel hij zelf geen last heeft gehad van overmatige stress of motivatieverlies, heeft hij het wel bij collega’s waargenomen. Sommige tandartsen raken verstrikt in de werkdruk, vooral in commerciële praktijken met strikte targets en sommige tandartsen zijn met het werk gestopt. Mijn advies: neem de tijd om met je patiënten te praten, werk in een ritme dat bij je past en zorg voor afwisseling in je werk of hobby’s.”

Zijn belangrijkste tips tegen stress:

• Duidelijke communicatie met patiënten: “Wees eerlijk en transparant over behandelmogelijkheden. Zeg het als je iets niet zeker weet en neem de tijd om opties door te spreken. Dit voorkomt onnodige druk. Niemand kan alles weten!”
• Rustmomenten nemen: “Gun jezelf de tijd tussen afspraken door om even op adem te komen. Blijf niet constant van stoel naar stoel rennen.”
• Goede werk-privébalans: “Drieënhalve dag aan de stoel werken was voor mij perfect. Dat gaf ruimte voor afwisseling en hobby’s.”
• Niet meegaan in commerciële druk: “Sommige praktijken werken met targets. Dat past niet bij mij. Doe wat nodig is, niet wat wordt opgedrongen.”

Afscheid van de tandheelkunde

Het afscheid nemen van de praktijk ging geleidelijk. “Ik heb een half jaar lang patiënten geïnformeerd over mijn vertrek, waardoor ik de tijd had om alles rustig af te ronden.” Zijn laatste officiële patiënt was ook degene die zijn allereerste patiënt was geweest, een bijzonder moment.

Nu geniet Kees van zijn pensioen, zonder haast om direct een nieuwe uitdaging te zoeken. “Misschien komt er nog iets nieuws op mijn pad, maar voorlopig geniet ik van de rust, alhoewel mijn hobby’s mij nog lekker bezig houden.”